Sivas Gar Binası /1930'lu yıllar (Abidin Tatlıpınar Arşivinden) |
Çocukluğumda yani 1970'li yıllarda, yılda ancak bir/iki kez köyden Sivas şehir merkezine gitme imkanımız olurdu. Kış aylarında karayolunun kapalı olması yaz aylarında ise bilet fiyatlarının köy minibüsüne göre daha ucuz olması nedeniyle Sivas'a genellikle Doğu Ekspresi ya da Van Gölü Ekspresi ile gider gelirdik. Sabaha karşı saat 02:00-03:00 sularında babamız ya da bir yakınımız ile birlikte köyden 3-4 km uzaklıktaki istasyona yürür ve iki saatlik bir tren yolculuğundan sonra sabahın ilk ışıkları ile birlikte Sivas'ta olurduk. Sivas'a gittiğimiz bu günler bizim için adeta bir bayram havasında geçer, toprak damlı köy evlerinden farklı yüksek binalar, elektrikle aydınlatılan sokaklar, bin bir çeşit eşyanın satıldığı dükkanlar bizi bambaşka bir dünyaya götürürdü. Sivas'ta mevsimlik alış veriş yapılır, yazlık/kışlık kıyafetlerimiz alındıktan sonra aksam saatlerinde tren garına gidilir ve tehir yapmazsa saat 23:30 da gelecek olan ekspres beklenirdi.
Sivas Gar Binası / 6 Eylül 1933 (Abidin Tatlıpınar Arşivinden) |
Sivas Tren Garı geniş ve yüksek tavanlı bir giriş holü ile pek de rahat olmayan tahta sandalyelerin bulunduğu büyük bir bekleme salonu olan, kesme taş ile inşa edilmiş bir binaydı. Giriş holünde bilet satılan bölüm, gar büfesi ve içinde tespih , takı v.s bulunan camekanlı bir tezgah yer alırdı. Köye dönüşte günün bütün yorgunluğunu bekleme salonunun hemen yanında bulunan bu parıltılı , camekanlı tezgahın içindekileri seyrederek unuturduk. Peronda asılı Yapı ve Kredi Bankasının leylekli reklam panosu ile gar binasının yanında bulunan şapkalı çeşme garın ayrılmaz bir parçası olarak hafızamızda yer ederdi.
Doğu Ekspresi Sivas-Kangal Bileti / Koçbaşı olarak değiştirilmeden önceki Yapı Kredi Bankası logosu |
Garın yapılış hikayesine gelince ; Ankara ile Sivas'ı birleştirecek bir demiryolu yapılacağı ilk kez Nafia Vekilince (Bayındırlık Bakanı) Kasım 1924 de hükumetin ulaşım programının anlatıldığı bir konuşmada dile getirilir. Demiryolu hattının Sivas'tan geçmeyeceği/ İstasyonun şehir merkezine çok uzak bir yerde yapılacağı söylentileri arasında 1927 yılında , şehir merkezine 1 km mesafede istasyon binasının yeri belirlenip inşaatına başlanır. Eş zamanlı dönemin Belediye Başkanı tarafindan Gar Binasi ile Vilayet Binasını en kestirme şekilde birleştiren bir yol yapılır. Yol üzerinde bulunan Haci İzzet Paşa Camii yıkılmadan önce Haziresinde bulunan Peyami Safa'nın babası İsmail Safa'nın kemikleri bir tabuta konularak Ali Ağa Camii haziresine götürülür. 30 Ağustos 1930 'da ilk tren Ankara'dan Sivas'a gelir ve Başvekil İsmet İnönü'nün katıldığı bir törenle istasyonun açılışı yapılır.
İstasyonun mermerden yapılmış, şadırvanlı Hafız Ömer Efendi Çeşmesi ise 1932 yılında yapılır. Çeşme kitabesinde :
Vilayet Binasından İstasyon Caddesi/ 17.08.1946 ( Abidin Tatlıpınar Arşivinden ) |
İstasyonun mermerden yapılmış, şadırvanlı Hafız Ömer Efendi Çeşmesi ise 1932 yılında yapılır. Çeşme kitabesinde :
"DİVRİĞİLİ MÜHÜRZADE H. ÖMER EF. ÇEŞMESİ OĞLU MÜHENDİS NACİ BEY TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR 1932 " yazmaktadır.
Sivas Gar Binası Çeşmesi/ 1930 lu yıllar
(Abidin Tatlıpınar Arşivinden)
|
Adı çeşmeye verilmiş olan Mühürzade Hafız Ömer Efendi, Divriğili bir hakimdir. 1889 yılında vefat ettiğinde çocukları Nuri 3 yaşında Abdurrahman Nacı ise henüz 3 aylıktır. Anneleri Ayşe Hanım tarafından büyütülen Nuri ve Abdurrahman Naci kardeşler işte Sivas Gar binası ile yanındaki çeşme dahil pek çok demiryolunun inşasını yapan kişilerdir. Muteahitlik yapan Nuri Maliye, Naci ise mühendislik okumuştur. 10. yıl marşından geçen " Demirağlarla ördük ana yurdu dört baştan" dizelerinden hareketle 'Demirağ ' soyadını almışlardır. Bu soyadı Atatürk"ün isteği ile aldıkları söylenir.
Sonraki yıllarda Nuri Demirağ Türkiye'nin ilk uçak fabrikasını kurmuş ve ilk uçaklarını üretmiştir. Siyasetle de ilgilenmiş 1946 yılında çok partili dönemin ilk muhalefet partisi olan Milli Kalkınma Partisini kurmuştur. Demokrat Parti'den 10. Dönem Sivas milletvekili olduktan sonru 1957 yılında vefat etmiştir. 2010 yılında adı Sivas Havalimanına verilmiştir. Kızı Gülbahar'dan olan ve karikatürist Salih Memecan'la evli torunu Nursuna Memecan , Akp den 26 . Dönem İstanbul milletvekiliği yapmıştır.
TBMM de 6. ve 7 dönem Chp Sivas milletvekilliği de yapan Abdurrahman Naci Demirağ ise 1944 yılında vefat etmiştir. Oğlu Yapımcı/ Yönetmen Ömer Turgut Demirağ olup sahip olduğu AND filmin ismi babasının adının kısaltmasından gelmektedir. Turgut Demirağ ilk evliliğini Şarkıcı Rüçhan Çamay ile ikinci evliliğini 1970 Türkiye Güzeli Afet Tuğbay (Karacan) ile yapmıştır.İlk evliliğinden Melike Demirağ ikinci evliliğini ise Nevbahar Demirağ dünyaya gelmiştir.
Melike Demirağ , oyuncu Lale Mansur'un erkek kardeşi olan müzisyen/besteci Şanar Yurdatapan ile evlenmiş, bu evliliğinden iki çocuğu olmuştur. Baba bir anne ayrı kardeşi Nevbahar Demirağ ise halen Fenerbahçe Spor Kulübü başkanı Ali Koç ile evli olup onun da iki çocuğu bulunmaktadır. Sivas Tren Garının hikayesinden, insanların hayat hikayelerine geldiğimiz yazıyı bundan sonraki kısmı magazin gazetecilerine bırakarak, burada sonlandıralım.