AŞIK İLYAS GÖLDİBİ



Aşık İlyas Göldibi'nin
 Karagöl Köyündeki mezarı

Aşık İlyas 1905 yıllında Karagöl köyünde doğmuştur.Babası İbrahim (İbo Xoca), köyün hocasıdır ve aynı zamanda cem yapılırken görülen 12 hizmetten biri olan 'gözcülük' de Xoca ailesine aittir. Bu nedenle cem tutmak için köye gelen dedeler mutlaka İbrahim Hocanın evine uğrar saz çalar, deyiş söylerler. Bu ortamda büyüyen İlyas da daha küçük yaşlardan itibaren onlardan etkilenir saz çalar , deyiş söyler. Özellikle Seyit Hüseyin Dede'nin (Seydhusen) şelpesi çok iyidir ve iyi de sesi vardır. En çok ondan feyz alır.Cemlerde zakir olarak hizmet eden köylüsü Aşık İbrahim Akçiçek de yine feyz aldığı aşıklardandır. Dedelerden sazı ve şelpeyi öğrenen İlyas, dedelerin isteği üzerine cemlere zakir(aşık) olarak katılmaya başlar. Böylece de İlyas artık Aşık İlyas olur.

İmam Rıza Ocağına bağlı dedeler Seyit Hüseyin Dede, Kekko Dede, Mehmet Ali Dede, Cafer Dede, Ali Dede, Hasan Dede cem yapacakları köylere beraberlerinde Aşık İlyası da zakir olarak götürürler. Başta Güneşli, Korubaşı olmak üzere civar köylerin tümünde cemlere katılır, saz çalar deyiş söyler. Bu arada köyden saz çalmak isteyenlere yardımcı olur. Aşık Pervani (Musa yaprak), Aşık Güzel Akçiçek gibi bir sonraki kuşaktan aşıklara şelpe tekniğini öğretir. 

Daha sonraki yıllarda Kangal, Zara, Gürün ile Çorum, Malatya, Antep, Maraş, Erzincan illerini dolaşır oralarda aşıklarla tanışır, türkü söyler.Bu sırada tanıştığı Aşık Daimi ile dostlukları ilerler, Karagöl'e gelen Aşık Daimi ile birlikte cem de hizmet ederler.

1944 yılında Ankara'ya giden Aşık İlyas TRT Ankara Radyosuna uğrar orada Muzaffer Sarısözenle tanışır, beraber saz çalarlar. Sarısözen Aşık İlyas'ın sesini çok beğenir, 'aşık ben seni buraya alacağım' der fakat Aşık İlyas 'Hocam ben şehirde yaşayamam' der. Muzaffer Sarısözen ve arkadaşları Ankara'da kalması için çok ısrar ederlerse de kabul etmez. Yaşadığı toprakları çok seven Aşık İlyas bir zamanlar göl olan şimdiki çayırların olduğu yerin dibinde bulunan yaylasına istinaden Göldibi soyadını almıştır.Muzaffer Sarısözen ' Aşık, Güldibi sana daha çok yakışır' der ve eserlerinden Bugün Ben Güzeller Şahını gördüm, Şu Benim Divane Gönlüm, bir semah ve 3 türküyü Kangallı Aşık İyas Güldibi olarak kayda alır. 

Deyiş ,semah v.b kayda alınmamış pek çok eseri olan Aşık ilyas bir eserinde ;
-İnsan kısım kısım, yer damar damar 
-Gardaş gardaşına kuyu kazar 
-Elbette yer oynar dünya yıkılır 
derken, 

Kani Kani adlı kürtçe bir başka eserinde ; 
-Kani Kani mı malaxa ber dani 
-İnsani naha pır fenaya 
-Tasık av pirexara nani 
diyerek dönemin insan ilişkilerini eleştirir. 

Oğlu Hidayet'in henüz üç aylıkken eşinin vefat etmesi üzerine duygularını ;
-Üç aylık yavrum hiç bir şey demiyor 
-Bitmemiş dişleri yemek yemiyor 
-Anadan ayrılmış kimseyi emmiyor 
-Felek yetim koydun emilik yavrumu, emilik kuzumu 
sözleriyle dile getirir. 

Elinde sazı yaz kış demeden Anadoluyu gezen Aşık İlyas , bir gün köye döndüğünde dört yaşına gelen oğlunun hastalığa yakalandığını öğrenir, bir süre sonra da oğlu vefat eder.Bu ölüm onu çok etkiler ve yavaş yavaş aşıklığı bırakır , kalan ömrünü köyde tarım ile uğraşarak geçirir.Yeniliklere açık bir kişi olan Üzüm bağı , dut ağacı ve pek çok meyve ağacını Karagöl'de  ilk defa yetiştiren Aşık İlyas 1973 yılında vefat eder.




Ah Hey
Bugün Ben Güzeller Şahını Gördüm
Beli İnce Kaşlar Kemane Benzer
Alemde Bulunmaz Böyle Bir Güzel
Sürmeli Gözleri Ceylana Benzer

Ah Hey
Kaddü Kamet Var Bir Hal İçinde
Şekerlenmiş Kaymağı Bal İçinde
Aşık Oldum O Yare Ben Hayal İçinde
Mest Etti Ol Beni Mestane Benzer

Ah Hey
Lütfunla Sevdiğim Eyle Bir Kamet
Cemalin Görenler İstemez Cennet
Biçare İlyas Da Kapında Hizmet
Reddetme Sevdiğim Meftuna Benzer

AŞIK İLYAS GÖLDİBİ




_______________________________
*Kaynak Kişi :Yukarıdaki bilgiler Emrullah Koç'tan (Aşık İlyas Göldibi'nin torunu) alınmıştır.

2 yorum:

  1. Rahmetliyi tanırım. Gördüğümde; yanılmıyorsam gözleri görmüyordu.Kedinin .aşık olduğunu o köyde duymuştum,fakat kimse bana bu kadar aşık olduğunu anlatmamıştı.O günlerde diyaloğ kurmadığıma pişmanım.

    YanıtlaSil
  2. AllAH rahmet eylesin mekanı cennet olsun nur içinde yatsin

    YanıtlaSil