HÜVİYET CÜZDANI
İş bu hüviyet cüzdanında isim ve şöhreti ve hal ve san'atı muharrer (yazılı) olan Hasan oğlu Hüseyin Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetini haiz olup ol suretle ceride-i nüfusda mukayyet olduğunu müşir(belirten) iş bu hüviyet cüzdanı ita kılındı(verildi) 21 Kanun-i Evvel 927
| İsim ve Şöhreti | Mollahüseyinoğlu Hüseyin |
| Tarih ve Mahall-i Veladeti (Doğum tarihi ve yeri) | Otuz iki 332 |
| Pederinin ismiyle Mahall-i İkameti (Babasının adı ve oturduğu yer) | Hasan Karagöl Karyesi |
| Validesinin İsmiyle Mahall-i İkameti (Annesinin adı ve oturduğu yer) | Besey |
Osmanlı Devleti 1914 yılında çıkartığı Sicili Nüfus Kanunu ile sınırları içinde yaşayan nüfusu kayıt altına almaya çalışır, ancak yaşanan savaşlar nedeniyle yeterince başarılı olamaz. Cumhuriyet döneminde, 1924 yılında çıkarılan köy kanunu ile köydeki nüfusun kayıt altına alınması işi muhtara verilir. 1926 yılında kabul edilen Medeni Kanun ile her doğum olayının bir ay içinde nüfus memurlarını bildirilmesi zorunluluğu getirilir. Bu arada 1925 sonunda miladi takvim kabul edilerek 1926'dan itibaren 1300' lü tarihler , 1900' lü olarak yazılmaya başlanır. 1927 yılında Cumhuriyet döneminin ilk nüfus sayımı gerçekleştirilir ve 1928 yılında Vatandaşlık Kanunu kabul edilir. 1928 yılının sonlarında kabul edilen Latin alfabesiyle birlikte 1929 yılından itibaren hüviyet cüzdanları Latin harfleriyle düzenlenir.İlk okul yıllarından itibaren belleğimizde yer eden , Latin harfleriyle Kemal Atatürk adı yazılı hüviyet cüzdanı ise 1934 te soyadı kanunun kabulünden sonrasına aittir.
Yukarıdaki hüviyet cüzdanı ise Karagöl Karyesinden(köyünden) Hasan oğlu Hüseyin'e ait olup 21 Kanun-i Evvel 927 (21 Aralık 1927) yılında düzenlenmiştir.Henüz Latin harflerine geçilmediği için Arap harfleri kullanılmış ve soyadı yer almamıştır. On altı sayfadan oluşmaktadır.Kapağı gri bez ciltlidir. Ay yıldız ve damga pulu olan ilk sayfasında 'İş bu hüviyet cüzdanında isim ve şöhreti ve hal ve san'atı muharrer (yazılı) olan Hasan oğlu Hüseyin Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetini haiz olup ol suretle ceride-i nüfusta mukayyet olduğunu müşir (belirten) iş bu hüviyet cüzdanı ita kılındı (verildi) 21 Kanun-i Evvel 927' yazısı bulunmakta, ikinci sayfasında 'Sicil-i Nüfus Kanunun Bazı Mevadı' (maddeleri) başlığı altında bu kanunun yedinci, on dördüncü ve kırk ikinci maddelerinin metni yer almaktadır. Üçüncü sayfasında ' isim ve şöhreti, (Mollahüseyinoğlu Hüseyin), doğum tarihi (332 yani rumi 1332, miladi 1916) , pederin ismi ile mahall-i ikameti (Hasan Karagöl Karyesi), Validenin adı ile mahalli ikameti (Besey ) yer almaktadır. Dördüncü sayfada ' Vukuatı ' ibaresi yer almaktadır. Sonraki sayfalar da ise 'kazası , nahiyesi , mahalle ve karyesi, mesken numarası , suret nakli' ibareleri yer almaktadır.1933 yılında 17 yaşındayken vefat eden Hüseyin'in hüviyet cüzdanı üzerinde yer alan '9 Mart 1942' tarihli kaşe ve 'B.Gökbaş' imzası muhtemelen vefatın nüfus kütüğüne işlenmesi sırasında yazılmıştır.Hasan oğlu Hüseyin'in kim olduğuna gelince , babamın en büyük kardeşi yani benim amcamdır.Şöhreti kısmında Mollahüseyinoğlu yazmasının nedeni ise Hüviyet Cüzdanı görülen Hüseyin'in dedesi olan Hızır (Hıdır)'ın babası Hüseyin'in (Üs'e Bınet'in oğlu) Divriği'de yedi yıl medrese eğitimi görmesidir. Bu nedenle de Hüseyin'in çocukları ve soyu ( Tatlıpınar ve Doğan) Molla Hüseyin Oğulları olarak adlandırılmıştır.
 |
| Hüviyet Cüzdanın gri renkli bez ciltli kapağı |
