Kurtcenin Kurmanç lehçesi ile konuşan ve Osmanlı kayitlarinda Cihanbeğlü Aşireti adıyla yer alan Canbeg Aşiretinin günümuzde Sivas'taki yerlesimleri ;Divrigi: Yusufşeyh, Gulluce, Halilbey , Sırçali;Kangal:Dabanözü, Çollax, Yelllice, Akgedik, Diboglu, İgdeli, Gelikatran,Killik, Tasgeçit, Elkondu, Pinatgoze Davutoglu ; Ulaş Karagöl , Güneşli, Korubasi köyleridir.
Fotoğraflardaki belgeler Divrigi kazasinda yerlesik Canbeg aşireti uyelerinin 1845 yılina ait temettuat defteri kayitlari. Osmanlica aslindan latin harfleriyle yazilmis haline çevirttim. Temettuat defterleri; mal- mülk, hayvan, arazi ve yaşayan vatandaşların malvarlıklarının hane bazında kaydedildiği resmi defterlerdir.
Defter Hicri 21 Zilhicce 1261 yani miladi 21 Aralik 1845 tarihli. Divrigi kazasindaki Canbeg aşiretinin "Hargün Karyesi" ne bağli olarak (şimdiki adı Yağbasan Köyü) beyan edildigini , 51 haneden olustugunu ve 140 kisilik bir nüfus oldugunu goruyoruz.
Muhtemelen halen Kangal ve Ulaş'a bagli Canbeg yerlesimlerinin temettuat defterleri de o zaman Sivas Sancagina bagli olarak tutulmuslardir. Temettuat defterin ilk sayfasinda;
Fotoğraflardaki belgeler Divrigi kazasinda yerlesik Canbeg aşireti uyelerinin 1845 yılina ait temettuat defteri kayitlari. Osmanlica aslindan latin harfleriyle yazilmis haline çevirttim. Temettuat defterleri; mal- mülk, hayvan, arazi ve yaşayan vatandaşların malvarlıklarının hane bazında kaydedildiği resmi defterlerdir.
Defter Hicri 21 Zilhicce 1261 yani miladi 21 Aralik 1845 tarihli. Divrigi kazasindaki Canbeg aşiretinin "Hargün Karyesi" ne bağli olarak (şimdiki adı Yağbasan Köyü) beyan edildigini , 51 haneden olustugunu ve 140 kisilik bir nüfus oldugunu goruyoruz.
Muhtemelen halen Kangal ve Ulaş'a bagli Canbeg yerlesimlerinin temettuat defterleri de o zaman Sivas Sancagina bagli olarak tutulmuslardir. Temettuat defterin ilk sayfasinda;
"Aşiret-i Cihanbeyli
Hane/51
Kazâ-i Divriği
Nüfus140"
Hane/51
Kazâ-i Divriği
Nüfus140"
yaziyor devaminda,
"Divriği Kazâsı dâhilinde kâin Hargün karyesine tâbi Cihanbeyli Așiretinin emlak-ı arazi ve hayvânât temettu'ât defterini mübeyyin ber-vech-i âti zikr ve beyân olunur." Denmektedir.
Metnin Türkçe Anlamı şoyledir:
"Divriği Kazası dahilinde bulunan Hargün köyüne bağlı Cihanbeyli Aşireti'nin emlak, arazi ve hayvanat temettuat (gelirler) defterini gösteren (açıklayan) aşağıdaki (şekilde) zikredilir ve beyan olunur."
Bu cümlenin ardında Cihanbeyli Aşireti'ne ait arazilerin ve hayvanların dökümü hane hane gelmektedir. Gelirleri hane olarak Kayit altina alinan 51 kisinin isimleri şoyledir.
1-Hızıroğlu Yusuf
2-Abdullah oğlu Lahana Yusuf
3-Hakverdi oğlu Timur
4-Mahmut oğlu Nebi
5-Halil oglu Timur
6-Kel İbrahim oğlu İbrahim
7-Ateş oglu Ali
8-Mustafa oğlu İbrahim
9-Demircioğlu Mustafa
10-Sağya? Oğlu Mustafa
11-Yusuf oğlu İbrahim
12-Halil Oglu Ali
13-Abdi oglu...
14-Kara oğlu Menzir
15-Hırlak Ali oğlu Hamza
16-Mümin oğlu Arif
17-Beyzade oğlu Yusuf
18-Cani oğlu Hüseyin
19- Şeyh Mahmut oğlu Musa
20-Acu oğlu Süleyman
21-Molla Bayram oğlu Hasan
22-Atça Dağlı oğlu Hüseyin
23-Babanın? Oğlu İbrahim
24-Hasan oğlu Süleyman
25-Mustafa oğlu Ilyas
26-Hasan oğlu Deli Ali
27-Hüseyin oğlu Mehmed
28-Ismail oğlu Hüseyin
29-Hasan oğlu Ferhadiş
30-Hancı oğlu Bekir
31-Hızır oğlu Mustafa
32-Hızır oğlu Hasan
33-Hakverdi oğlu Süleyman
34-Zülkadir oğlu Hasan
35-Senti? oğlu İbrahim
36-Gülari oğlu Hasan
37-Mollanik oğlu Mustafa
38-Hüseyin oğlu İbrahim
39-Mahmut oğlu Yusuf
40-Hasan oglu Mahmud
41- Yusuf oğlu Hasan
42-Mahmud oğlu Hüseyin
43-Sandıklı oğlu Nebi
44-Halil oğlu Ali
45-Hacı Ali oğlu Hasan
46-Kürt mehmed oğlu Hasan
47-Hasan oğlu Mevali
48-Veli oğlu Kabiz
49-Kumraşli oglu Fariş?
50-Kumraşlı oğlu Mahmud
51- Kumraşlı oglu Bilavis
Son olarak aşagidaki ibare yer almaktadir
"Aşiret-i merkum hanelerinin bir senelik cem'yekûn temettu'âtı/29577,30
Yalnız yirmi dokuz bin beş yüz yetmiş yedi guruş otuz paradır
ve Derûn defterde muharrer Divriği
Kazâsında vâki Cihanbeyli Aşireti imamı muhtârları bulunduğumuz hasebiyle iki yüz altmış senesine mahsûbenber-mûceb-i seniyye müceddeden tahriri nizâmından bulunduğuna mebni aşiretimizin hane temetu'âtlarımızın temettu'âtlarımızın ber-mûceb numune ve ta'rîfe üzere ma'rifet ve
me'mûr ma'rîfetiyle tahrîr ve sebt-i defter kılınub hîn-i tahrîrde biri birlerimize arz ve nefsâniyet olunmayub ve temettu'âtlarımız dahi olunmadığını mebâye taraflarından ta'ahhüd olunub şâyed zuhur eder ise ber-mûceb-i cezâen kanunnâme-i cezâdan tertîb olunması için kayd-şod temhîr olundu. Fi 21 Z. [12]61
Bende-i muhtâr-1 sânî der aşiret-i mezbûr
Bende-i muhtâr-1 evvel der aşiret-i mezbûr
Bende-i imam der aşiret-i mezbûr"
Belgenin Türkçe Anlamı:
"Aşiret-i merkum hanelerinin bir senelik toplam geliri 29.577,30 guruştur. Yalnız yirmi dokuz bin beş yüz yetmiş yedi guruş otuz paradır.
Defterde yazılı olduğu üzere, Divriği Kazası'nda bulunan Cihanbeyli Aşireti'nin imam ve muhtarları olarak bulunduğumuzdan, iki yüz altmış yılına (Hicri takvime göre) ait olmak üzere, devletin emriyle yeniden yapılan tahrir (sayım) düzenlemesinden dolayı, aşiretimizin hane gelirlerinin, örnek ve tarif üzere, bilgi ve memur bilgisiyle deftere yazılması ve kaydedilmesi sırasında, birbirimize itiraz etmeyip ve gelirlerimizin de olmadığını (yani düşük olduğunu) taraflarımızdan taahhüt olunup, şayet (gelir fazlası) ortaya çıkarsa, ceza kanunnamesi gereğince ceza uygulanması için kaydedilip mühürlenmiştir.
21 Zilhicce 1261
Aşiret-i mezkurun ikinci muhtarı
Aşiret-i mezkurun birinci muhtarı
Aşiret-i mezkurun imamı"
"Divriği Kazâsı dâhilinde kâin Hargün karyesine tâbi Cihanbeyli Așiretinin emlak-ı arazi ve hayvânât temettu'ât defterini mübeyyin ber-vech-i âti zikr ve beyân olunur." Denmektedir.
Metnin Türkçe Anlamı şoyledir:
"Divriği Kazası dahilinde bulunan Hargün köyüne bağlı Cihanbeyli Aşireti'nin emlak, arazi ve hayvanat temettuat (gelirler) defterini gösteren (açıklayan) aşağıdaki (şekilde) zikredilir ve beyan olunur."
Bu cümlenin ardında Cihanbeyli Aşireti'ne ait arazilerin ve hayvanların dökümü hane hane gelmektedir. Gelirleri hane olarak Kayit altina alinan 51 kisinin isimleri şoyledir.
1-Hızıroğlu Yusuf
2-Abdullah oğlu Lahana Yusuf
3-Hakverdi oğlu Timur
4-Mahmut oğlu Nebi
5-Halil oglu Timur
6-Kel İbrahim oğlu İbrahim
7-Ateş oglu Ali
8-Mustafa oğlu İbrahim
9-Demircioğlu Mustafa
10-Sağya? Oğlu Mustafa
11-Yusuf oğlu İbrahim
12-Halil Oglu Ali
13-Abdi oglu...
14-Kara oğlu Menzir
15-Hırlak Ali oğlu Hamza
16-Mümin oğlu Arif
17-Beyzade oğlu Yusuf
18-Cani oğlu Hüseyin
19- Şeyh Mahmut oğlu Musa
20-Acu oğlu Süleyman
21-Molla Bayram oğlu Hasan
22-Atça Dağlı oğlu Hüseyin
23-Babanın? Oğlu İbrahim
24-Hasan oğlu Süleyman
25-Mustafa oğlu Ilyas
26-Hasan oğlu Deli Ali
27-Hüseyin oğlu Mehmed
28-Ismail oğlu Hüseyin
29-Hasan oğlu Ferhadiş
30-Hancı oğlu Bekir
31-Hızır oğlu Mustafa
32-Hızır oğlu Hasan
33-Hakverdi oğlu Süleyman
34-Zülkadir oğlu Hasan
35-Senti? oğlu İbrahim
36-Gülari oğlu Hasan
37-Mollanik oğlu Mustafa
38-Hüseyin oğlu İbrahim
39-Mahmut oğlu Yusuf
40-Hasan oglu Mahmud
41- Yusuf oğlu Hasan
42-Mahmud oğlu Hüseyin
43-Sandıklı oğlu Nebi
44-Halil oğlu Ali
45-Hacı Ali oğlu Hasan
46-Kürt mehmed oğlu Hasan
47-Hasan oğlu Mevali
48-Veli oğlu Kabiz
49-Kumraşli oglu Fariş?
50-Kumraşlı oğlu Mahmud
51- Kumraşlı oglu Bilavis
Son olarak aşagidaki ibare yer almaktadir
"Aşiret-i merkum hanelerinin bir senelik cem'yekûn temettu'âtı/29577,30
Yalnız yirmi dokuz bin beş yüz yetmiş yedi guruş otuz paradır
ve Derûn defterde muharrer Divriği
Kazâsında vâki Cihanbeyli Aşireti imamı muhtârları bulunduğumuz hasebiyle iki yüz altmış senesine mahsûbenber-mûceb-i seniyye müceddeden tahriri nizâmından bulunduğuna mebni aşiretimizin hane temetu'âtlarımızın temettu'âtlarımızın ber-mûceb numune ve ta'rîfe üzere ma'rifet ve
me'mûr ma'rîfetiyle tahrîr ve sebt-i defter kılınub hîn-i tahrîrde biri birlerimize arz ve nefsâniyet olunmayub ve temettu'âtlarımız dahi olunmadığını mebâye taraflarından ta'ahhüd olunub şâyed zuhur eder ise ber-mûceb-i cezâen kanunnâme-i cezâdan tertîb olunması için kayd-şod temhîr olundu. Fi 21 Z. [12]61
Bende-i muhtâr-1 sânî der aşiret-i mezbûr
Bende-i muhtâr-1 evvel der aşiret-i mezbûr
Bende-i imam der aşiret-i mezbûr"
Belgenin Türkçe Anlamı:
"Aşiret-i merkum hanelerinin bir senelik toplam geliri 29.577,30 guruştur. Yalnız yirmi dokuz bin beş yüz yetmiş yedi guruş otuz paradır.
Defterde yazılı olduğu üzere, Divriği Kazası'nda bulunan Cihanbeyli Aşireti'nin imam ve muhtarları olarak bulunduğumuzdan, iki yüz altmış yılına (Hicri takvime göre) ait olmak üzere, devletin emriyle yeniden yapılan tahrir (sayım) düzenlemesinden dolayı, aşiretimizin hane gelirlerinin, örnek ve tarif üzere, bilgi ve memur bilgisiyle deftere yazılması ve kaydedilmesi sırasında, birbirimize itiraz etmeyip ve gelirlerimizin de olmadığını (yani düşük olduğunu) taraflarımızdan taahhüt olunup, şayet (gelir fazlası) ortaya çıkarsa, ceza kanunnamesi gereğince ceza uygulanması için kaydedilip mühürlenmiştir.
21 Zilhicce 1261
Aşiret-i mezkurun ikinci muhtarı
Aşiret-i mezkurun birinci muhtarı
Aşiret-i mezkurun imamı"
